Μικρά και μεγάλα, περισσότερο και λιγότερο γνωστά,τα εκκλησάκια της Ελλάδας πάντα σου προκαλούν δέος και κατάνυξη. Κάποια από αυτά αποδεικνύουν πόσος κόπος και αγώνας δόθηκε για να θεμελιωθούν.
Κι αυτό γιατί βλέπεις ότι μπορεί να είναι χτισμένα στην άκρη ενός γκρεμού, δίπλα στη θάλασσα ή σε πολύ δυσπρόσιτα σημεία. Ένα από αυτά τα εκκλησάκια βρίσκεται και στην Ευρυτανία. Ο λόγος για την Παναγία Στάνα η οποία είναι χτισμένη μέσα στα γρανιτένια βράχια. Μια εντυπωσιακή μονή με υπέροχη θέα που προκαλεί δέος.
Η Παναγία Στάνα που ειναι χτισμένη μέσα στα γρανιτένια βράχια
Η Παναγία η Στάντα είναι φωλιασμένη μέσα στα γρανιτένια βράχια, απέναντι από τα Επινιανά, κοντά στο Ασπρόρεμα. Είναι ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά μοναστήρια των Αγράφων. Καθώς κοιτάζει κανείς από μακριά, μπορεί να νομίζει ότι το μοναστήρι έχει φωλιάσει μέσα σε μια σπηλιά. Αυτό σε συνδυασμό με τα δέντρα που καλύπτουν την εκκλησία, την κάνουν δύσκολα ορατή από μακριά.
Αυτό που θα δεις να ξεχωρίζει από το χείλος του γκρεμού είναι ο τρούλος του ναού με τα στενόμακρα παράθυρά του. Η ιστορική αυτή εκκλησία έχει πολλά να διηγηθεί. Ιστορίες και παραδόσεις που μπλέκονται και σε συνεπαίρνουν ακούγοντάς τις.
Η παράδοση λέει χαρακτηριστικά ότι κάπου στα μέσα του 12ου αιώνα βρέθηκε από κτηνοτρόφους της περιοχής με κάποιο θαυματουργό τρόπο η εικόνα της γέννησης της Θεοτόκου μέσα στη σπηλιά. Αυτός ήταν και ο λόγος που έκανε τους κατοίκους τότε να χτίσουν εκεί ένα εκκλησάκι. Σύμφωνα, τώρα, με άλλη εκδοχή η εικόνα της Παναγίας μεταφέρθηκε σε εκείνο το σημείο κατά τη διάρκεια της Εικονομαχίας ώστε να προφυλαχθεί από την καταστροφή. Λέγεται ότι η εικόνα ήλθε από το χωριό Στάνα της Αμφιλοχίας. Εξ’ ου και το όνομα που πήρε η εκκλησία και λέγεται σήμερα Παναγία της Στάνας.
Υπάρχει και τρίτη παράδοση η οποία λέει ότι η η ονομασία της Εκκλησίας προέρχεται από τις στάνες των κτηνοτρόφων οι οποίες υπήρχαν παλιότερα στην ευρύτερη περιοχή. Όσον αφορά το σημερινό κτίσμα, εικάζεται ότι είναι χτισμένο κατά τον 15ο ή 16ο αιώνα όταν η περιοχή ήταν πυκνοκατοικημένη.
Αν βρεθείς ποτέ εκεί, αξίζει να επισκεφθείς την Παναγία την Στάνα και να ανάψεις εκεί ένα κεράκι…
